Οι τύψεις φταίνε που έχω πολλές απορίες;

Είναι η μεταμέλεια το μέσον για να απαλλαγεί κάποιος από τις τύψεις του;

Της Νατάσσας Καραμανλή

Έχω νεύρα, όλη την εβδομάδα. Όχι, δεν είναι νεύρα, είναι κάτι σαν αρρώστια. Ένα ρίγος με διαπερνά στα ξαφνικά κι έχω χάσει τον ύπνο μου. Δεν τολμώ να κλείσω τα μάτια μου, γιατί φοβάμαι τις εικόνες που έχουν αποτυπωθεί στο μυαλό μου.

Εικόνες, περιγραφές, ομολογίες, φωτογραφίες, όλα μπερδεύονται μέσα μου και στο τέλος η λογική μου σπάει. Κοιτάζω γύρω μου, τα τρομαγμένα βλέμματα των ανθρώπων που με προσπερνούν, με βεβαιώνουν πως δεν είμαι η μόνη.

Ένα τεράστιο γιατί, αιμορραγεί εντός μας. Γιατί;

Η μυρωδιά του θανάτου, σιχαμερή και βαριά, έχει απλώσει τα δίχτυα της σε ολόκληρη τη χώρα. Μαύρο και πυκνό, το σύννεφο της θλίψης, αφηγείται την ιστορία μιας ανείπωτης φρίκης. Κι εμείς παρακολουθούμε, ανήμποροι να αντιδράσουμε, ανίκανοι να καταλάβουμε. Μουδιασμένοι. Οργισμένοι. Όλοι έχουμε παραλύσει από το ισχυρό σοκ.

Το γιατί γίνεται κραυγή, που στοιχειώνει τις μέρες μας, κλείνουμε τα αυτιά μας και απομακρύνουμε τα παιδιά από την τηλεόραση. Οι λεπτομέρειες που δεν αφορούν κανέναν άλλον, παρά μονάχα τη Δικαιοσύνη, μας κλείνουν συνωμοτικά το μάτι, βρίσκονται παντού κι είναι τόσο δύσκολο πια να τις αγνοήσουμε. Κανιβαλιζόμαστε και κανιβαλίζουμε.

Δεν καταπίνεται το χάπι της δικαιολογίας, είναι στυφό και μας πνίγει. Αποστροφή.

Πως γίνεται η αγάπη όπλο που σε σημαδεύει; Και όταν σε βρει, να είναι πάντα στην καρδιά;

Πιο πέρα κι από το θάνατο ακόμα να σε πονά.

Έχω πολλές απορίες, όπως όλοι μας, μα μια λέξη με τυραννά. Μια λέξη μόνο, τύψεις. Αυτή. Οι Ερινύες των άλλων γίνονται κτήμα μου και πυρπολούν τις νύχτες μου.

Υπάρχουν; Ποιούς αφορούν;

Στη Θεογονία του Ησίοδου, μαθαίνουμε ότι οι Ερινύες ήταν μυθικές χθόνιες ή αλλιώς υποχθόνιες θεότητες, δηλαδή θεότητες που είχαν σχέση με τον κάτω κόσμο ή τη Χθόνα , δηλαδή τη Γη. Οι Ερινύες κυνηγούσαν όσους είχαν διαπράξει εγκλήματα που έθιγαν την ηθική και φυσική τάξη των πραγμάτων. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, γεννήθηκαν από το αίμα που έσταξε η πληγή του Ουρανού, προκειμένου να εκδικηθεί ο ίδιος τον ακρωτηριασμό του, από τον γιο του τον Κρόνο.

Κατοικούσαν στην χώρα του  Άδη, στον κάτω κόσμο, εκεί όπου και αναλάμβαναν την εκτέλεση των ποινών, τις οποίες επέβαλαν οι κριτές του Άδη και της Δίκης στους ανθρώπους, ακόμα και πέραν του τάφου τους γι’ αυτό, στις περιπτώσεις των φόνων, αποκαλούνταν ως θεότητες «Επίκουροι της Δίκης».

Είναι οι ερινύες δημιούργημα του ανθρωπίνου νου, αναρωτιέμαι, ή αποτελούν μία απόδειξη, ότι υπάρχει ο Θεός μέσα μας και ελέγχει την ανθρώπινη συνείδηση;

Η γνώση των τύψεων καθιστά τον άνθρωπο ανελεύθερο; Αν είναι ανελεύθερος, τότε γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει τύψεις; Οι τύψεις σε κάθε περίπτωση ελέγχουν τον άνθρωπο. Αν δεν υπήρχαν οι ερινύες πώς θα συμπεριφερόταν ο άνθρωπος και ποια θα ήταν η εξέλιξη του; Πολλές οι ερωτήσεις, σας είπα, έχω απορίες.

Ο διάσημος ψυχίατρος Paul Tournier, αναφέρει σχετικά: «Δεν υπάρχει χειρότερος και βλαβερότερος πόνος από τον ψυχικό, τον οποίο προκαλεί οι τύψεις της συνειδήσεως».

Όταν ένας άνθρωπος διαπράττει κάτι κακό, έχει μετά τύψεις για αυτό. Όταν εγκληματεί, τι γίνεται;

Μπορεί ένας άνθρωπος τελικά, να αντέξει αυτό το βάρος; Πως συνεχίζει να ζει εκείνος, που τόσο αναίτια, αφαίρεσε μια ζωή χωρίς τύψεις;

Ίσως οι τύψεις προέρχονται από την Ανώτερη δύναμη, ίσως αποτελούν όντως απόδειξη ότι είμαστε ενσυνείδητα όντα.

Και η μεταμέλεια, σκέπτομαι; Είναι αυτή το μέσον για να απαλλαγεί κάποιος από τις τύψεις του;

Ο Αριστοτέλης είχε πει:« Θεωρώ πιο γενναίο εκείνον που κυριαρχεί στα πάθη του, από εκείνον που κυριαρχεί στους εχθρούς του. Η δυσκολότερη νίκη, είναι εκείνη ενάντια στον ίδιο σου τον εαυτό.»

Για να νικήσει κάποιος τον εαυτό του, χρειάζεται αγώνας. Μια καθημερινή πάλη είναι. Αυτή η φωνή που μιλά ακατάπαυστα μέσα μας, για το καλό και το κακό, που μας κρατά σε ισορροπία, που μας απωθεί από την υστεροβουλία και τα λάθη, είναι πάντα ζωντανή;

Πώς έγινε και σώπασε μπροστά σε αυτά τα μάτια;

Ήθελα να έχω να σας διηγηθώ, μια ιστορία όμορφη. Κάτι που θα ταίριαζε στη σημερινή Κυριακή. Πλημυρισμένη από το άρωμα του γιασεμιού και παιδικά χαμόγελα. Ένα Χρόνια Πολλά και μια ευχή γλυκιά για να σας συντροφεύει. Μα για αυτή τη μητέρα, σήμερα δεν είναι γιορτή. Ούτε ποτέ θα είναι.

Λένε πως δεν υπάρχει αθώος άνθρωπος. Πως σε ένα έγκλημα, ένοχος δεν είναι μόνο αυτός που το διέπραξε, αλλά κι αυτοί που το αποσιώπησαν. Αυτοί που ήξεραν και δε μιλούσαν. Οι κλειστές πόρτες κρύβουν, αυτά που τα στόματα δεν τολμούν να πουν.

Σε κάθε περίπτωση, κάθε φορά που χάνεται ένα παιδί, ο κόσμος γίνεται φτωχότερος. Όπως και κάθε φορά που ένα παιδί πεθαίνει από τα χέρια του γονιού του, όλοι μας χάνουμε μια δόση ανθρωπιάς.

«Ω! Μοίρες μεγάλες, ο Δίας
τέτοιο τέλος να δώσει σε τούτα,
καθώς θέλει το δίκιο.
«Η γλώσσα η πικρή να πληρώνει
πρέπει με γλώσσα πικρή». Έτσι η Δίκη
βροντοφωνάζει, τα χρωστούμενα παίρνοντας.
«Σε φόνου πληγή, τιμωρία
πάλι φόνου πληγή.
Ό, τι κάμεις, θα πάθεις»,
ο πανάρχαιος μύθος φωνάζει.»

(Αισχύλος, Χοηφόροι, 308- 316)